فیزیوتراپی بعد از جراحی زانو برای کمک به تسریع بهبودی و کاهش عوارض جراحی از اهمیت زیادی برخوردار است و می تواند به بازیابی قدرت و تحرک زانو پس از جراحی کمک کند. جراحی زانو، خواه برای ترمیم رباط، درمان پارگی منیسک یا تعویض کامل زانو باشد، اغلب به یک دوره توانبخشی نیاز دارد. فیزیوتراپی نقش مهمی در این روند بهبودی ایفا می کند و به افراد کمک می کند تا قدرت، انعطاف پذیری و عملکرد مفصل زانو خود را بازیابند.
کاهش درد و تورم:
بلافاصله پس از جراحی، درد و تورم شایع است. فیزیوتراپیست ها از تکنیک های مختلفی برای مدیریت این موارد استفاده می کنند، از جمله:
کمپرس یخ: قرار دادن کمپرس یخ در ناحیه آسیب دیده به کاهش التهاب و درد بیحس کمک میکند.
ارتفاع: بالا بردن پا بالاتر از سطح قلب به کاهش تورم کمک می کند.
تکنیک های مدیریت درد: این ممکن است شامل روش هایی مانند تحریک الکتریکی یا درمان اولتراسوند برای کاهش ناراحتی باشد.
بهبود دامنه حرکتی (ROM):
محدوده حرکتی غیرفعال (PROM): در مراحل اولیه، درمانگر ممکن است به آرامی مفصل زانو را حرکت دهد تا از سفتی جلوگیری کند.
دامنه حرکتی با کمک فعال (AAROM): با افزایش قدرت فرد، ممکن است به درمانگر در حرکت دادن زانو کمک کند.
محدوده حرکتی فعال (AROM): در نهایت، فرد به طور مستقل تمریناتی را برای افزایش دامنه حرکتی زانو انجام می دهد.
تقویت عضلات:
تمرینات چهارسر ران و همسترینگ: این عضلات برای ثبات و عملکرد زانو بسیار مهم هستند. معمولاً تمریناتی مانند بلند کردن ساق پا، فر کردن همسترینگ و اسکات تجویز می شود.
تقویت ساق پا: ورزش هایی مانند بالا بردن ساق پا به تقویت عضلات پشت ساق پا کمک می کند و از ورزشهای مناسب در فیزیوتراپی بعد از جراحی زانو هستند.
تقویت هسته: یک هسته قوی ثبات را برای کل بدن از جمله مفصل زانو فراهم می کند.
بهبود تعادل و هماهنگی:
تمرینات تعادلی: ایستادن روی یک پا، استفاده از تخته تعادل و انجام تمرینات روی سطوح ناپایدار به بهبود تعادل و هماهنگی کمک می کند.
آموزش حس عمقی: تمریناتی که حس موقعیت و حرکت بدن را به چالش می کشد به بهبود ثبات و جلوگیری از آسیب های بعدی کمک می کند.
بهبود راه رفتن و عملکرد:
آموزش راه رفتن: فیزیوتراپیست ها به افراد کمک می کنند تا نحوه صحیح راه رفتن را دوباره بیاموزند و از راه رفتن صاف و کارآمد اطمینان حاصل کنند.
فعالیت های عملکردی: تمرینهایی که فعالیت های روزانه مانند بالا رفتن از پله، سوار و پیاده شدن از ماشین و چمباتمه زدن را تقلید میکنند، برای کمک به افراد برای بازگشت به فعالیتهای عادی خود گنجانده میشوند.
جلوگیری از تشکیل بافت اسکار:
ماساژ و تحرک بافت نرم: این تکنیک ها به شکستن بافت اسکار و بهبود تحرک بافت اطراف مفصل زانو کمک می کند.
جدول زمانی فیزیوتراپی
جدول زمانی خاص برای فیزیوتراپی بسته به نوع جراحی، پیشرفت بهبودی فرد و سلامت کلی آنها متفاوت خواهد بود. با این حال، یک جدول زمانی کلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
فاز اولیه (هفته ۱-۴): بر مدیریت درد، کاهش تورم و بهبود دامنه حرکتی تمرکز کنید.
مرحله میانی (هفته ۴ تا ۱۲): روی تمرینات تقویتی، بهبود تعادل و هماهنگی و پیشرفت به سمت فعالیت های چالش برانگیز تمرکز کنید.
فاز پیشرفته (هفته ۱۲+): بر بازگشت به عملکرد کامل، از جمله تمرینات ورزشی خاص و فعالیت های روزمره زندگی تمرکز کنید.
برنامه ورزش در منزل
فیزیوتراپیست ها معمولاً یک برنامه ورزشی خانگی را برای ادامه توانبخشی در خارج از جلسات درمانی به افراد ارائه می دهند. این برنامه شامل تمرینات خاصی است که باید روزانه یا طبق دستور انجام شود.
اهمیت پایبندی
پایبندی مداوم به برنامه فیزیوتراپی برای بهبود موفقیت آمیز بسیار مهم است. این شامل شرکت در تمام جلسات درمانی، انجام تمرینات خانگی طبق تجویز و پیروی دقیق از دستورالعمل های درمانگر است.
ارتباط با فیزیوتراپیست
ارتباط باز با فیزیوتراپیست در طول فرآیند توانبخشی ضروری است. افراد باید هرگونه نگرانی، سوال یا تغییر در وضعیت خود را با درمانگر خود در میان بگذارند.
عوامل موثر بر بهبودی
عوامل متعددی می توانند بر روند بهبودی پس از جراحی زانو تأثیر بگذارند، از جمله:
نوع جراحی: جراحی های پیچیده تر ممکن است به دوره توانبخشی طولانی تری نیاز داشته باشند.
سن فرد و سلامت کلی: افراد مسن یا کسانی که بیماری زمینه ای دارند ممکن است بهبودی کندتری داشته باشند.