واژینیسموس یا اسپاسم عضلات واژن، یک مشکل جنسی رایج است که بسیاری از زنان با آن مواجه میشوند، اما به دلایل مختلفی از بیان آن خودداری میکنند. این بیماری به دلیل انقباض غیرارادی عضلات کف لگن و به ویژه عضلات اطراف واژن ایجاد میشود و میتواند باعث درد شدید و عدم توانایی در انجام رابطه جنسی شود. اهمیت آگاهی از این مشکل و پیدا کردن روشهای درمانی مناسب بسیار بالاست، چرا که واژینیسموس میتواند بر روی کیفیت زندگی فرد و روابط عاطفی او تأثیرات منفی بگذارد.
واژینیسموس علائم مختلفی دارد که برخی از آنها شامل درد شدید در هنگام دخول، سفتی غیرارادی عضلات کف لگن و ناتوانی در رابطه جنسی است. بسیاری از زنان مبتلا احساس ناامیدی و حتی شرمندگی از وضعیت خود دارند. علاوه بر مشکلات جسمی، این بیماری میتواند اثرات روانی زیادی مانند اضطراب، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس به همراه داشته باشد.
فیزیوتراپی کف لگن روشی موثر در درمان واژینیسموس است که در کلینیک فیزیوتراپی فاطیما در پیروزی ارائه می شود.
واژینیسموس به دو نوع اصلی تقسیم میشود: واژینیسموس اولیه و واژینیسموس ثانویه. در واژینیسموس اولیه، فرد از ابتدای زندگی جنسی خود با این مشکل مواجه بوده است و هرگز نتوانسته رابطه جنسی کامل و بدون درد داشته باشد. در مقابل، واژینیسموس ثانویه پس از یک دوره زندگی جنسی طبیعی به وجود میآید. این نوع ممکن است پس از یک رویداد خاص مانند زایمان یا یک تجربه تلخ جنسی ظاهر شود.
دلایل واژینیسموس معمولاً به دو دسته کلی تقسیم میشوند: عوامل روانی و عوامل جسمانی. عواملی مانند تجربههای ناخوشایند یا ترس از رابطه جنسی، تجربه تجاوز یا سوءاستفاده جنسی، و اضطراب عمومی میتوانند موجب این مشکل شوند. همچنین، مشکلات جسمانی مانند عفونتها، جراحیهای ناحیه تناسلی یا تغییرات هورمونی نیز میتوانند در بروز واژینیسموس نقش داشته باشند.
تشخیص واژینیسموس معمولاً از طریق یک معاینه فیزیکی و پرسش در مورد تاریخچه پزشکی و جنسی فرد انجام میشود. پزشک معمولاً از بیمار درباره علائم و تجربههای جنسی او سوالاتی میپرسد و ممکن است برای رد کردن سایر مشکلات، معاینات دقیقتری انجام دهد.
اگر واژینیسموس درمان نشود، میتواند مشکلات زیادی در زندگی فرد ایجاد کند. بسیاری از زنان به دلیل عدم توانایی در برقراری رابطه جنسی، احساس افسردگی یا ناامیدی میکنند. همچنین، این مشکل ممکن است منجر به ایجاد مشکلات در رابطه با شریک زندگی شود و حتی به جدایی و مشکلات زناشویی ختم شود.
برای درمان این اختلال روشهای مختلفی وجود دارد که شامل ترکیبی از رواندرمانی، مشاوره جنسی و فیزیوتراپی است. در برخی موارد، درمان دارویی نیز ممکن است تجویز شود. رواندرمانی به فرد کمک میکند تا با ترسها و اضطرابهای خود روبرو شود و آنها را مدیریت کند. مشاوره جنسی نیز میتواند به بهبود روابط زناشویی و افزایش درک از نیازهای جنسی کمک کند.
یکی از مهمترین بخشهای درمان واژینیسموس، فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی به تقویت عضلات کف لگن و کنترل انقباضات غیرارادی کمک میکند. بسیاری از زنان پس از چندین جلسه فیزیوتراپی متوجه کاهش درد و افزایش توانایی در برقراری رابطه جنسی بدون مشکل میشوند. فیزیوتراپیستها از روشهای مختلفی مانند تمرینات ریلکسیشن و تکنیکهای تنفسی استفاده میکنند تا عضلات کف لگن را آرام کنند.
تمرینات فیزیوتراپی
تمرینات کف لگن مانند تمرینات کگل که به تقویت عضلات واژن و لگن کمک میکنند، جزء مهمی از فیزیوتراپی برای درمان واژینیسموس هستند. این تمرینات به فرد اجازه میدهند کنترل بهتری روی عضلات داشته باشد و انقباضات غیرارادی کاهش یابد. همچنین، تکنیکهای ریلکسیشن مانند مدیتیشن و تمرینات تنفسی نیز میتوانند به کاهش استرس و اضطراب مرتبط با واژینیسموس کمک کنند.
استفاده از دیلاتور و تأثیر آن در فیزیوتراپی
یکی از ابزارهایی که در فیزیوتراپی برای درمان واژینیسموس استفاده میشود، دیلاتور است. دیلاتورها ابزارهایی هستند که به آرامی وارد واژن میشوند و به فرد کمک میکنند تا به تدریج عضلات خود را در حین استفاده از آنها آرام کند. استفاده منظم از دیلاتور تحت نظر فیزیوتراپیست میتواند به کاهش اسپاسمهای غیرارادی و بهبود روند درمان کمک کند.
فیزیوتراپی و بهبود وضعیت عضلات کف لگن
فیزیوتراپی با تمرکز بر تقویت و آرامسازی عضلات کف لگن به افراد مبتلا به واژینیسموس کمک میکند. این عضلات نقش مهمی در کنترل اسپاسمهای غیرارادی دارند و با تقویت آنها، فرد میتواند به راحتی رابطه جنسی را تجربه کند.