تنگی کانال نخاعی

تنگی کانال نخاعی، وضعیتی است که در آن فضای اطراف نخاع باریک شده و به اعصاب فشار وارد می‌کند. این باریک شدن می‌تواند در هر قسمت از ستون فقرات رخ دهد، اما معمولاً در ناحیه گردن یا کمر شایع‌تر است. با افزایش سن و تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات، این بیماری بیشتر مشاهده می‌شود. کمردرد یکی از مهم ترین علائم این عارضه است.

دلایل مختلفی برای تنگی کانال نخاع وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• تغییرات ناشی از افزایش سن: با افزایش سن، دیسک‌های بین مهره‌ای خشک شده و از ارتفاع خود کم می‌کنند. همچنین، زائده‌های استخوانی (خارهای استخوانی) ممکن است در اطراف مهره‌ها رشد کرده و کانال نخاعی را تنگ کنند.
• آرتروز: آرتروز یا التهاب مفاصل، می‌تواند باعث تورم و ایجاد زائده‌های استخوانی شده و در نتیجه به تنگی کانال نخاعی منجر شود.
• تومورها: تومورهای نخاعی یا بافت‌های اطراف آن می‌توانند به کانال نخاعی فشار وارد کرده و آن را تنگ کنند.
• آسیب‌های ستون فقرات: شکستگی مهره‌ها یا آسیب‌های دیگر به ستون فقرات می‌توانند باعث تنگی کانال نخاع شوند.
• اختلالات مادرزادی: برخی افراد با تنگی کانال نخاع به دنیا می‌آیند.

تنگی کانال نخاعی را می‌توان بر اساس محل آن در ستون فقرات به دو دسته اصلی تقسیم کرد:

تنگی کانال نخاع گردنی: این نوع تنگی در ناحیه گردن رخ می‌دهد و می‌تواند باعث درد گردن، شانه‌ها، بازوها و دست‌ها شود.
تنگی کانال نخاعی کمری: این نوع تنگی در ناحیه کمر رخ می‌دهد و معمولاً با درد کمر، باسن، پاها و همچنین ضعف و بی‌حسی در پاها همراه است.

علائم تنگی کانال نخاعی

علائم بسته به محل تنگی و شدت آن متفاوت است. برخی از علائم شایع عبارتند از:

• درد: درد شایع‌ترین علامت تنگی کانال نخاعی است. این درد ممکن است در ناحیه گردن، کمر، باسن، پاها و یا ترکیبی از این مناطق احساس شود.
• ضعف: ضعف عضلانی در بازوها، پاها یا هر دو ممکن است رخ دهد.
• بی‌حسی و گزگز: احساس بی‌حسی یا گزگز در دست‌ها، پاها یا سایر قسمت‌های بدن ممکن است وجود داشته باشد.
• لنگش متناوب: این علامت در تنگی کانال نخاع کمری شایع است و با درد، خستگی یا ضعف در پاها هنگام راه رفتن همراه است. این علائم معمولاً با استراحت بهبود می‌یابند.
• مشکلات تعادل و هماهنگی: برخی افراد ممکن است مشکلاتی در حفظ تعادل و هماهنگی خود داشته باشند.
• اختلالات روده و مثانه: در موارد شدید، تنگی کانال نخاعی می‌تواند به اختلالات روده و مثانه منجر شود.

برای تشخیص تنگی کانال نخاعی، پزشک معمولاً از روش‌های زیر استفاده می‌کند:

معاینه فیزیکی: پزشک با انجام معاینه فیزیکی، قدرت عضلانی، رفلکس‌ها و حساسیت شما را بررسی می‌کند.
ام آر آی: تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) بهترین روش برای تشخیص تنگی کانال نخاعی است. ام آر آی تصاویری دقیق از ستون فقرات و نخاع ارائه می‌دهد و به پزشک اجازه می‌دهد تا محل و شدت تنگی را مشخص کند.
سی تی اسکن: سی تی اسکن نیز می‌تواند برای تشخیص تنگی کانال نخاع استفاده شود، اما به اندازه ام آر آی دقیق نیست.
میلوگرام: در این روش، ماده حاجب به داخل فضای اطراف نخاع تزریق می‌شود و سپس از ستون فقرات اشعه ایکس گرفته می‌شود. این روش به پزشک کمک می‌کند تا محل تنگی را بهتر مشاهده کند.

اگر این عارضع درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند. برخی از عوارض ممکن عبارتند از:

ضعف شدید: ضعف عضلانی شدید می‌تواند به از دست دادن عملکرد اندام‌ها منجر شود.
بی‌حسی کامل: بی‌حسی کامل در برخی قسمت‌های بدن می‌تواند رخ دهد.
اختلالات روده و مثانه: اختلالات کنترل روده و مثانه ممکن است ایجاد شود.
از دست دادن توانایی راه رفتن: در موارد شدید، بیمار ممکن است توانایی راه رفتن خود را از دست بدهد.

روشهای درمان

درمان تنگی کانال نخاعی به عوامل مختلفی از جمله شدت علائم، محل تنگی و سن بیمار بستگی دارد. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:

دارودرمانی: داروهای ضد درد، داروهای ضد التهاب و شل‌کننده‌های عضلانی می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات، بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش درد کمک کند. فیزیوتراپی بهترین و موثرترین روش درمان غیرجراحی است که در کلینیک فیزیوتراپی فاطیما در پیروزی تهران ارائه می شود.
تزریق‌های اپیدورال: تزریق کورتیکواستروئید به فضای اپیدورال می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
جراحی: در صورت عدم موفقیت درمان‌های غیر جراحی و در مواردی که علائم بیمار شدید باشد، جراحی ممکن است لازم باشد. جراحی معمولاً شامل برداشتن بخشی از استخوان یا دیسک برای ایجاد فضای بیشتر برای نخاع است.